جایگاه موسیقی درنظرحکمای یونان وثأثیرآن بر فارابی و ابن سینا

چکیده مقاله

حکمای یونان همواره بر جنبه ریاضی موسیقی تاکید کرده و سعی نموده اند آن را یکی از زیر مجموعه های علم معرفی کنند تا به عنوان زیر شاخه ای از هنرها.فارابی و ابن سینا موسیقی را دردو بخش نظری و عملی به عنوان زیر مجموعه ای از ریاضیات )فلسفه وسطی( به بحث گذاشته اند که بخش نظری آن تحت تأثیرحکمای یونان است.درمقاله حاضرجهت گیری را درحوزه موسیقی بررسی می کنیم که برای بسیاری ازپژوهشگران و صاحب نظران درحوزه موسیقی بسیار قابل تأمل بوده وآن این است که از چه رو موسیقی زیر مجموعه ریاضیات قرار گرفته،درحالیکه موضوع ریاضیات از مقوله کماست و درآن بحث از نسبت ها و روابط اعداد مطرح است اما موضوع موسیقی نغمه است که از مقوله کیف می باشدونسبت آن با گوش شنونده درنظرگرفته می شود.ازآن جایی که ملایم یا غیر ملایم بودن نغمه ها برای گوش نمی توانند خارج از تناسب عددی با یکدیگر بیان شوند،درنتیجه موضوع موسیقی در ذیل ریاضیات قرار می گیرد که همان فلسفه وسطی است.این تلقی از موسیقی است که حکمای یونان بالاخص فیثاغورث،افلاطون و ارسطو به آن اذعان داشته و بعدها نیز درقرون وسطی و فارابی و ابن سینا مورد استقبال قرار گرفته است، به طوری که فارابی توانسته است گام 21 درجه ای تنبورخراسانی را منطبق بر اصل دیاتونیک فیثاغورثی که گامی با 21 نیم پرده مساوی است،استوار کرده و آن را در صورت بندی کلاسیک پرده بندی موسیقی ایرانی ارائه دهد.امروزه بیشتر بخش عملی موسیقی مدنظر است تا بخش علمی و نظری آن.حال آن که توجه به جنبه عملی موسیقی کافی نیست،زیرا مانع پیشرفت نظریه پردازی در موسیقی می شود لذا موسیقی را باید هم از لحاظ موضوع آن که ریاضیات است بررسی کرد و هم از لحاظ کیفیت آن ، که تکیه بر غایت و هدفی دارد.

دریافت لینک دانلود مقاله