بررسی شیوه ها ساخت و پایداری سازه های گنبدی و طاقی با مصالح پایدار در معماری ایرانی اسلامی

چکیده مقاله

یکی از مهمترین بخشهاي سازه اي بنا در معماري بومی ایران که بر شکل گیري اثر معماري و همچنین منظر شهري تاثیر بسزایی دارد ، پوششها بویژه گنبد ها و طاقها میباشد. از نکات برجسته اي که در مورد فرم هاي ساختمانی گنبدي باید به آن اشاره نمود خاصیت ایستایی این نوع ساختار هاي سنتی است. گنبدها که بنا به تعریف داراي شکل هندسی دورانی ، با انحناي دوجانبه هستند ، نیروهاي وزن وسایر نیروها را اساسا با مکانیسم نیروهاي غشایی به تکیه گاه ها منتقل میکنند. فرم هندسی گنبدها داراي این ویژگی است که معمولا کمترین تنش کششی در این فرم ها بوجود می آید. بنابراین ساختن گنبدها با مصالح ساختمانی پایدار ) گل، آجر،سنگ( که قابلیت تحمل نیروهاي خمشی را ندارند امکان پذیر است. قوس از جنبه هندسی و فیزیکی یکی از عناصر اصلی فرم هاي طاقی وگنبدي است، پیدایش وتکامل قوس از دیدگاه زمانی قبل از فرم هاي طاقی وگنبدي نبوده است. اصولا مقطع هر گنبد ویا طاق، قوسی را به وجود می آورد؛ به همین دلیل تکامل فرم هاي قوسی همراه با سیر تکاملی فرم هاي طاقی وگنبدي بوده است. از عمده ترین شاخصه هاي معماري ابنیهء تاریخی با مصالح بنایی پایدار ایران، وجود یکپارچگی در ساختار و ماهیت عناصر آن می باشد. لذا در این مقاله سعی بر آن است تا نشان داده شود که چگونه تمامی اجزاء معمارانه و سازه اي در این بناهاي سنتی به صورتی پیوسته با یکدیگر عمل می کنند و نمی توان آن ها را از یکدیگر تفکیک نمود. همچنین اهمیت آشنایی و مطالعه و تحقیق در سازه هاي سنتی معماري ایران جهت پایداري و ماندگاري هنر اصیل معماري بومی ایرانی مشخص میشود.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده است.

دریافت لینک دانلود مقاله