بررسی جایگاه عالم مثال در هنر و معماری سنتی ایران

چکیده مقاله

حكماي اشراقي و عرفايي عوالم واسطی بين عالم معنا و عالم ماده را قائل شده اند که عالم واسط ميان عالم جبروت و ملك و شهادت است. نظرية عالم مثال نظريه اي هستي شناختي است كه عمدتاً در فلسفه، كلام، و به ويژه عرفان کاربرد دارد. عالم خيال نيز عالمي است كه انسان در ارتباط با عالم مثال به آن می رسد. امروزه كارايي هاي جديدي براي اين عوالم در فلسفة دين، روان شناسي، فلسفة ذهن، ادبيات و بخصوص در هنر نيز تعريف شده كه دارای اهميت بسياري است. هنرهای سنتی ایران در عین تنوع در صورت از یک معنا سخن گفته اند و به مفاهیمی مشترک دلالت دارند و بنابراین این امر آمیزه ای است از باورهای ایرانی و اسلامی که تاثیر بسزایی در معماری سنتی ایرانی داشته و باعث شکل گیری هنر ایرانی شده است. در روند مقاله، ابتدا به تعریف و پیشینه‌ی تحقیق در خصوص عالم مثال پرداخته می‌شود و عالم مثال از منظر بزرگان عرفانی را مورد بررسی قرار داده و سپس به تعریف و پیشینه‌ی تحقیق در خصوص عالم خیال پرداخته با استفاده از اسناد و مدارک کتابخانه‌ای به بررسی معماری و هنر سنتی ایران  و ارتباط آن با حکمت و عالم مثال مورد بررسی قرار داده شده است. هدف از این مقاله بررسی چگونگی تجلی عالم مثال در هنر ها و معماری سنتی و اسلامی ایران است. نتایج حاکی از آن است که فلسفه و حکمت عالم مثال در تفکر اسلامی تاثیر بسزایی در بسیاری از هنر های سنتی ایران نظیر قالی بافی، نگارگری،خطاطی، تزیینات و نقوش هندسی؛ باغسازی و معماری شهر های تاریخی و زیبای ایران نظیر اصفهان داشته است و بسیاری از هنر ها و معماری سنتی ایرانی بر اساس حکت مثالی شکل گرفته است.  

دریافت لینک دانلود مقاله